Elektrik sistemlerinde reaktif gücü dengelemek ve enerji verimliliğini yükseltmek için kullanılan bileşenler, kompanzasyon malzemeleri olarak bilinir. Bu ekipmanlar arasında öne çıkanları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Harmonik Reaktör
Kompanzasyon sistemlerini korumak ve harmonik akımları azaltmak için kullanılan endüktif sistemeler,
harmonik reaktör olarak isimlendirilir. Çoğunlukla kompanzasyon kondansatörleri ile seri bağlanarak harmonik bozulmaların yol açtığı aşırı akımları ve gerilim dalgalanmalarını önler. Öte andan harmonikler, özellikle de endüstriyel tesislerde UPS sistemleri, frekans konvertörleri ve doğrultucular gibi yükler tarafından üretilir. Reaktörler, bu istenmeyen etkileri minimize eder ve sistemin verimli ve güvenli biçimde çalışmasına yardımcı olur.
Ag Kondansatör Çeşitleri
Kompanzasyon malzemeleri listesinde bulunan
AG kondansatör çeşitleri, elektrik sistemlerinde reaktif güç kompanzasyonu oluşturmak adına kullanılır. Alçak gerilim seviyelerinde çalışır. Kendinden şöntlü, gaz dolgulu, yağlı ve kuru tip olmak üzere çeşitli seçenekler içerir. Kuru tip olanlar dielektrik olarak plastik film ya da metalize film kullanır. Yağlı olanlar uzun ömürlü kullanım deneyimi sunulması açısından özel yalıtkan yağlar ile doldurulmuştur. Bunun yanı sıra gaz dolgulu seçenekler, içindeki gaz ile daha yüksek dayanıklılığı garantiler. Kendinden şöntlü olanlar, aşırı gerilim olduğu zaman otomatik şekilde kendini onarma özelliği içerir.
Akım Trafoları
Bu ekipmanlar, yüksek akımları ölçülebilir ve güvenli düzeylere düşürerek ölçüm, koruma ve izleme işlemlerinde kullanılan özel ekipmanlardır. Bilindiği üzere elektrik sistemlerinde akımı direkt olarak ölçmek riskli ve zor bir durumdur.
Akım trafoları ile büyük akımlar orantılı olarak küçültülür. Ardından sayaçlar, röleler ve ölçü aletleri ile güvenle izlenir.
Elektrik Sayaçları
Tüketilen elektrik enerjisini ölçümleyen ve kayıt alan ekipmanlara
elektrik sayaçları adı verilir. Genel olarak aktif enerji, güç faktörü ve reaktif enerji gibi verileri takip ederek kullanıcıların tüketim miktarını belirler. Mekanik sayaçlar, dönen bir disk vasıtası ile çalışır. Elektronik ve dijital sayaçlar, daha hassas olarak ölçüm gerçekleştirir.
Enerji Analizörleri
Elektrik sistemlerinde güç faktörü, frekans, güç, akım ve harmonikler gibi elektriksel parametreleri ayrıntılı olarak ölçümleyen ve analiz eden ekipmanlardır.
Enerji analizörleri, elektrik sayaçlarından farklıdır. Anlık ve geçmişe dönük verileri kaydeder. Ayrıca enerji tüketim profili çıkarır ve sistemdeki olası arızaları ve dengesizlikleri tespit eder.
Şönt Reaktörleri
Enerji dağıtım ve iletim sistemlerinde gerilim düzenlemesi ve reaktif güç kontrolü sağlamak adına kullanılan bileşenlerdir.
Şönt reaktörleri, yüksek gerilim hatlarında ve uzun kablo hatlarında meydana gelen kapasitif reaktif gücü dengelemek amacı ile tercih edilir.
Reaktif Güç Kontrol Rölesi
Kompanzasyon malzemeleri listesinde yer alan bir diğer ekipman ise
reaktif güç kontrol rölesi olur. Bunlar, elektrik sistemlerinde reaktif gücü izler ve kompanzasyon kondansatörlerini otomatik olarak devreye alıp çıkararak güç faktörünü iyileştirir.